Onderwijskunde

Leertaak 1: ‘Een voorbeeldig uitgewerkte les’

 

Leertaak 1    Een voorbeeldig uitgewerkte les

 

Omschrijving

Voor onderwijskunde – Een voorbeeldig uitgewerkte les, heb ik een les gebruikt uit een serie. Ik ben begonnen met een les waarin ik een chipsfabriek geïntroduceerd heb. Vervolgens heb ik de vraag gesteld wat we daarvoor nodig hebben en hoe we dat gaan betalen. De antwoorden op deze vragen leiden tot een balans en een les later tot een resultatenrekening.

In deze les ga ik hierop verder. Ik heb een bijzondere werkvorm gekozen om

1. 1) terug te grijpen op het geleerde namelijk; schrijf het verhaal van de chipsfabriek. Vervolgens heb ik een nieuw onderwerp geintroduceerd
2. 2) namelijk aandelen en dividend. Daarmee zijn de leerlingen vervolgens met een
3. 3) gestructureerde oefening mee aan de slag gegaan. Vervolgens heb ik door het
4. 4) rondlopen en overleggen een beeld gekregen waar hiaten in de kennis zitten. Na nog een toelichting van mijn kant zijn de leerlingen  weer
5. 5) verder gaan schrijven. In de afronding
6. 6) is er vooruit geblikt naar de volgende keer en samengevat wat er deze les voorbij kwam.

Voorbereiding

Het model van directe instructie (Ebbens, 2005) wordt veel gebruikt in onderwijsland. Het geeft een format om een les in te gieten. Hier volgt het model;

Aandacht richten op de doelen van de les en aansluiten bij voorkennis.

1. Presentatie en uitleg van nieuw te leren stof.
2. Nauwgezette, gestructureerde oefening
3. Direct corrigerende feedback. Helpt leerlingen nieuwe informatie te begrijpen en te koppelen aan bestaande cognitieve schema’s
4. Zelfstandige oefening
5. Afronding, door middel van vraag en antwoord wordt duidelijk of de kernbegrippen duidelijk zijn

Sleutelbegrippen zijn;

Goede structuur in de opbouw

1. Juiste niveau  leerstof
2. Betekenis geven
3. Individuele aanspreekbaarheid
4. Zichtbaarheid van leren en denken.
5. Motivatie

 Lesvoorbereiding

Voor het les voorbereidingsformulier verwijs ik u graag naar de bijlage. Hier ga ik graag dieper in op een aantal onderdelen ervan.

Autonomie

Iedere leerling wordt individueel aangesproken door de opdracht en kan er op zijn eigen wijze invulling aan geven. Dit aspect vind je terug doordat de opdracht een individuele opdracht is. De instructie en kennis wordt klassikaal gegeven maar de verdere invulling ligt bij de leerling.

Relatie

Door in eerste instantie zonder vragen te werken, vervolgens met de mogelijkheid om vragen te stellen en daarna met onderling overleg wordt er binnen de les aandacht gegeven aan de relatie. Het is nu voor iedereen mogelijk om rustig op zijn tempo vragen te stellen en aandacht te vragen. Vaak zie je dat er leerlingen zijn die vanaf het begin een grote stempel drukken. Dat is nu minder doordat er vanuit rust begonnen wordt.

Competentie

Er wordt aangesloten bij lesstof die al geleerd is. Daarnaast heeft ieder kind de mogelijkheid om op zijn manier gebruik te maken van de tijd die gegeven wordt voor zelfstandig werken.

 Motivationele aspecten

Een groot deel van het welslagen van de les is afhankelijk van mijn enthousiasme. Door de kinderen echt mee te nemen in het verhaal breng ik de motivatie op gang. Daarnaast is het gebruik van de werkvorm ZS een extra stok achter de deur om ook echt wat te gaan doen.

Klas                           H3D

Datum                       16-01-2013

Dag                            Woensdag

Lesuur                      3e

 

Verantwoording

Beginsituatie

Dit is de derde les in een serie. Er is al voorkennis over de balans, resultatenrekening, debiteuren en crediteuren.

 

Doelstellingen

–         beter verankeren van de bestaande kennis

–         introduceren van begrippen aandelen en dividend

 

Evaluatie

Aan het einde van de les neem in de geschreven ‘verhalen’ in. Deze kan ik op een later moment bekijken en beoordelen. Hieruit zal blijken of er inderdaad de gewenste zaken zijn blijven hangen. Of de juiste context gegeven wordt aan begrippen en of er een logische smanehang te vinden is.

 

Werkwijze & middelen

Didactische werkvormen

Ik vertel over de werkvorm. Ik zal een opdracht uitdelen waarop een aantal begrippen staan die in voorafgaande lessen voorbij gekomen zijn. Daarnaast moet de begrippenlijst uit het boek erbij gepakt worden. Met behulp van de begrippen gaan de leerlingen het verhaal van de chipsfabriek vertellen.

 

1e schrijfmoment, terugpakken op voorafgaande. Dus vertellen hoe het komt dat we een chipsfabriek hebben. Vertel ook iets over Sandra en over onze debiteur en crediteur.

 

2e schrijfmoment. Schrijf verder over de aandelen van onze chipsfabriek. Hebben we winst gemaakt en wat gebeurdt daarmee, gebruik het begrip dividend.

 

3e schrijfmoment. Nu hebben jullie vragen kunnen stellen en extra uitleg gehad. Nu mag het verhaal afgemaakt worden. Je mag nu ook overleggen onderling. Zet de puntjes op de i en maak er een samenhangend verhaal van.

 

Leeractiviteiten

Voornamelijk zelfstandig schrijven

 

Instructiemiddelen

Ik gebruik de opdracht die ik uitdeel. Daarnaast projecteer ik met de beamer een aantal beelden van de chipsfabriek uit de eerdere presentatie

 

Leermiddelen

De leerlingen lezen de opdracht die ik uitdeel. Daarin staan een aantal zaken die eerder voorbij gekomen zijn.

 

Organisatie

Vooraf

Er hoeft niet zoveel klaar te staan enkel een beamer en laptop. De beamer is in elk lokaal voorhanden en de laptop neem ik zelf mee.

 

Tijdens

Tijdens de ZS werkvorm moet dit op het bord staan

 

Na afloop

De les wordt afgesloten door de blaadjes naar voren door te geven. Kort samen te vatten n vrvolgens mogen de tassen ingeruimd worden.

Eigen evaluatie

Ik vond de les heel goed gaan. Ik ben erg tevreden over de participatie van de leerlingen en hun opstelling. Minder tevreden ben ik over hoe ik de agenda in de gaten heb gehouden. Dit was best lastig. Tijdens het verhaal over dividend bleek dat ik terug moest grijpen op basale begrippen als winst en verlies. Doordat ik die eerst nog moest toelichtten duurde een en ander langer dan gepland.

Leuk was hoe de leerlingen reageerden op het verhaal en op het aandeel wat ik uitdeelde. Je kon merken dat het echt ‘leefde’ voor ze.

Doordat ik al een aantal lessen gegeven heb kan ik merken dat er een stevige ontwikkeling zit in hoe ik een les in de greep heb. Bijvoorbeeld de eerste zelfstandige oefening van de les gebeurde met ZS als didactische vorm. Hierbij vraag je van de leerlingen dat ze in volledige stilte, zonder vragen te stellen werken aan een oefening. In de keren dat ik deze werkvorm heb ingezet heb ik geleerd dat dit op een bepaalde manier moet gebeuren. Je moet allereerst aangegeven dat er zo gewerkt gaat worden (dus niet praten, geen vragen), voor hoe lang, uitleggen wat er exact gedaan moet worden, checken of er nog vragen zijn, vervolgens aangeven dat de werkvorm ingaat.

Vervolgens en dat is erg belangrijk moet de werkvorm gehandhaafd worden. Dus, er moet bij alles ingegrepen worden wat er aan verstoring optreed.

Wat ik nog verder moet ontwikkelen is mijn gereedschap bij onrust. Op dit moment is er nog te weinig tussen iemands naam zeggen en straf. Door daartussen een scala aan tools te hebben wordt het makkelijker om de orde te handhaven.

Observatieverslag

In de bijlage vindt u het ingevulde observatieformulier. Hieruit blijkt op verschillende onderdelen hoe de les ging. Een paar zaken pak ik eruit. Er is met name een goede ontwikkeling geweest in het houden aan de agenda. Dat is nu ook nog te zien. Het is lastig om anticiperend op wat er gebeurd in de les toch rekening te houden met de eigen agenda.

Een goede ontwikkeling is wel te zien in bijvoorbeeld hoe vaak er euhm gezegd wordt, het op 1 lijn zijn van bodylanguage en gesproken correcties. Toch kan dit nog beter. Zaken die met klassenmanagement te maken hebben kunnen nog beter.

Een voorbeeld is dat ik beter de vooruitblik naar de volgende les niet op het opdrachtformulier had kunnen zetten. Dit riep vragen op en schepte onduidelijkheid. De overgangen tussen de verschillende werkvormen hadden ook beter gekunt. Eerst moest er namelijk volledig in stilte gewerkt worden. Later veranderde dit naar werken met de mogelijkheid om vragen te stellen en later weer naar de mogelijkheid om overleg onderling te hebben. Dit verliep wel zo maar meer doordat het op een natuurlijke wijze zo ging. Ik heb dit te laat aangegeven. Mijn stagebegeleider gaf aan dat dit een probleem zou kunnen zijn bij een volgende keer. Dan wordt namelijk de ZS werkvorm minder duidelijk een aparte werkvorm, wat het wel is.

Bijlagen

lesvoorbereidingsformulier

feedbackformulier

opdracht bij de les